Mary Louisa Kimens, urodzona 19 grudnia 1869 roku w Czarnominie i ochrzczona najprawdopodobniej w tej samej anglikańskiej świątyni w Odessie, co reszta rodzeństwa), 23 lczerwca 1892 roku , w kościele P.P. Wizytek w Warszawie poślubiła Władysława Michała Stefana Emanuela Ciechanowieckiego, urodzonego 25 listopada 1860 roku w Hopczycy, syna Józefa Pawła i Aleksandryny Marii, Medardy z Riznicz Ciechanowieckich. Świadkami byli Stefan hr. Collona-Walewski i Piotr hr. Plater. Akt 1892/78.
Rodzina Ciechanowieckich herbu Dąbrowa wywodzi się z drobnej szlachty północnego Mazowsza; nazwisko pochodzi od dziedzicznego majątku, Ciechanowca.
Historycznie udokumentowane dzieje rodziny obejmują sześć wieków (szesnaście pokoleń), zawsze czynnych w życiu publicznym, piastujących znaczące stanowiska i urzędy, dbających o status własny - ekonomiczny, społeczny i kulturalny , w tym o kształcenie dzieci obu płci (oczywiście stosownie do obyczajów epoki) - ludzi, w pełni zasługujących na miano “szlachta”.
Od początku XV wieku Cichanowieccy używali herbu Dąbrowa, początkowo wspólnego z rodem Kiszków, z których jeden był ich protoplastą. Po Kiszkach także - “zwyczajowo” i “raczej epizodycznie” przez wiele pokoleń używali tytułu hrabiowskiego. Tradycja rodzinna wskazuje na urzędowe potwierdzenie prawa rodziny do tego tytułu w połowie XVII w., co jest bardzo prawdopodobne.
W Polsce przedrozbiorowej ich szlachectwo było oczywiste; w Cesarstwie Rosyjskim przeszli przez wyjątkowo długotrwałą procedurę legitymizacji szlachectwa, które otrzymali w 1835 roku. Ojciec władysława - Józef Paweł Ciechanowiecki, a także jego synowie (a więc i Władysław) używali tytułu “hrabia”.
Genealogię tej nietypowej i fascynującej rodziny, opracowaną przez Stanisława Dumina, Andrzeja Rachubę i Jolantę Sikorską - Kulesza, wydano w Warszawie (Wydaw. DiG) w 1997 roku pt. “Ciechanowieccy herbu Dąbrowa”. Z tej pracy czerpiemy wiele, dotychczas nam nie znanych, wiadomości o małżeństwie Władysława (XIV pokolenie rodziny Ciechanowieckich) i Mary Louizy Kimens, m.in. informację, że William Whitmore-Perks, ojciec matki panny młodej, pochodzi “z baronetów Perks” (s.140)., ale także “ściągamy” dane biograficzne Władysława, który:
W latach 1862-1868 odebrał domowe wykształcenie we Francji oraz w seminarium ojca Hetcha pod opieką biskupa Dupanloup. Dnia 7 lutego 1878 roku wstąpił jako ochotnik trzeciej kategorii do 3 Smoleńskiego pułku ułanów. W tym samym czasie podjął studia wojskowe jako junkier w Twerskiej szkole kawaleryjskiej. Po ich ukończeniu został mianowany (3 X 1880 r.) portupejjunkrem i przeniesiony do 6 Klastyckiego pułku huzarów, przemianowanego później na 18 Klastycki pułk dragonów. W 1882 r. pułk stacjonował w Mińsku. Służył w wojsku to 1890 r. Awansował w pułku kolejno na korneta (23 II 1881 r.), porucznika (26 VI 1885 r.), sztabsrotmistrza (26 II 1887 r.). Już w wojsku ujawniło się jego zainteresowanie historią.W 1885 r. opracował na podstawie źródeł archiwalnych zebranych w archiwum Naukowego Komitetu Sztabu Głównego, historię swojego pułku, opublikowaną w 1886 r. Za pracę tę uzyskał osobiste podziękowanie Aleksandra III, (ogłoszone w rozkazie dowódcy korpusu 25 II 1887 r.), oraz rekompensatę wydatków. W tym czasie otrzymał także heskiI kl. order Filipa Wielkodusznego I kl. za Zasługi wojenne (29 V 1887 r.) i rosyjski order Świętego Stanisława 3 kl. (16 IV 1888 r.) Dnia 17 VIII 1887 r. , pozostając w spisach pułku, został mianowany osobistym adiutantem dowódcy 7 korpusu armii. Zły stan zdrowia oraz konieczność zajęcia się majątkiem po śmierci ojca stały się powodem prośby o zwolnienie ze służby wojskowej. Dymisję z rangą rotmistrza otrzymał 29 III 1890 r.
Osiadł w odziedziczonym [po śmierci brata Bolesława] Boczejkowie, oddając się gospodarce, działalności publicznej, pracy pisarskiej i naukowej. Udało mu się odbudować podupadłe za czasów [rodziców] Pawła i Aleksandryny fortunę. Nie znamy wartości całego majątku Władysława. Wiadomo że na początku lat dziewięćdziesiątych posiadał 3000 dziesięcin w powiecie lepelskim, i 280 dziesięcin w powiecie borysowskim; nierozdzielnie z bratem Bolesławem mieli około 2000 dziesięcin lasów i 1000 ziemi uprawnej. W 1898 r. kupił od Stanisława Ciechanowieckiego Małą w Górę w powiecie borysowskim. Z pomocą Bolesława i odbudował i przebudowę pałac w Bojczejkowie po pożarze w 1908 roku. Zakładał fabryki, towarzystwa przemysłowe, organizował wystawy rolnicze. Około 1900 r. zainwestował kapitały w budowę fabryki superfosfatu w Strzemieszycach w Zagłębiu Dąbrowskim, w której był prezesem rady nadzorczej (aż do śmierci w 1910 r.) Miał także liczne kontakty gospodarcze z przedsiębiorcami z Francji dotyczące majątków leśnych i spławu drewna do Rygi.
Władysław przez szereg lat piastował stanowisko honorowego sędziego pokoju okręgu lepelskiego. W 1897 r. został odznaczony srebrnym medalem upamiętniającym panowanie Aleksandra III. Niecały rok po objęciu szóstej kadencji sędziowskiej, rozkazem JCM z 1 I 1904 r. uzyskał rangę radcy stanu, a następnie, zapewne po otrzymaniu dymisji ze służby czynnej, rzeczywistego radcy stanu (ranga IV kl., odpowiednik cywilny stopnia generała majora). Cieszył się szacunkiem i popularnością współobywateli. Jego rola w środowisku ziemiańskim jako opiekuna nieletnich spadkobierców, egzekutora testamentów, członkostwo w ziemstwie, wynikały także z jego ustosunkowania we władzach gubernialnych i w Petersburgu. Uchodził za człowieka bardzo energicznego, był prezesem kilku instytucji krajowych. Na przykład po wielkim pożarze w Witebsku w 1901 r. wybrany został czynnym prezesem Komitetu pomocy dla pogorzelców. Miał niespełnione ambicje odegrania poważniejszej roli politycznej na forum Dumy państwowej.
Interesowały go polityka, historia, genealogia sprawy społeczne, także chemia. Był autorem artykułów z różnych dziedzin, opublikowanych w polskich (np. Przegląd Techniczny), rosyjskich i zagranicznych pismach. Od 6.XI 1909 r. był członkiem rzeczywistym Towarzystwa Historycznego Genealogicznego w Moskwie. Na podstawie archiwum rodzinnego, zwłaszcza dokumentów gospodarczych, odtworzył dzieje Boczajkowa od pierwszych wzmianek pochodzących z połowy XV w. do 1861 r. w pracy wydanej własnym sumptem w 1905 r. Z archiwum w Boczejkowie korzystał także Józef Ignacy Kraszewski, prowadząc poszukiwania do swoich prac historycznych i literackich.
Władysław był miłośnikiem i znawcą sztuki . Miał talent rysunkowy, zachowały się wykonane przez jego karykatury polityczne i społeczne. Kolekcjonował stare polskie szkło, także miniatury i porcelanę.
Po ślubie Władysławowie osiedlili się w Boczejkowie, który “stał się ponownie ośrodkiem życia towarzyskiego na Białorusi”, tak jaK był nim za czasów życia rodziców Władysława i wcześniej.
Mary, anglikanka, po ślubie przeszła na katolicyzm. Poza Boczejkowem przyjmowała także we własnym majątku Susza, oraz w swych domach w Warszawie i Perersburgu. Wiele czasu poświęcała na prace charytatywne i społeczne pomagając miejscowym włościanom oraz zakładając szpitale, ochronki i szkoły.
W 1893 roku - 4 kwietnia - w Warszawie urodził się jedyny potomek małżeństwa - Jerzy Stanisław. Ochrzczony tego samego dnia w kościele św. Aleksandra. Rodzicami chrzestnymi zostali Włodzimierz Ciechanowiecki i Alojza Kimens.
Władysław zmarł w Boczejkowie 23 IV 1910 r. z powodu ataku serca; został pochowany na - założonym w 1884 roku - cmentarzu rodzinnym w Boczejkowie.
Mary po śmierci męża zamieszkała w Petersburgu, nadzorując kształcenie syna.
W 1916 roku, wobec zbliżającego się frontu I Wojny Światowej, poleciła wywiezienie z Boczejkowa do Moskwy mebli, obrazów, innych najcenniejszych przedmiotów i archiwum rodzinnego. Mimo wielu starań,Po depozyt ten do dzisiaj pozostaje nie odnaleziony.
Po wybuchu rewolucji 1918 roku powróciła do Boczejkowa, a następnie, przez Skandynawię, udała się do syna, pełniącego w tym czasie obowiązki attaché Ambasady Cesarstwa Rosyjskiego w Wielkiej Brytanii. Nie wiemy, czy towarzyszyła mu także kiedy po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, rozpoczął karierę dyplomatyczną w Poselstwie Polskim w Paryżu. Od 1 marca 1923 r pracował już w Polskim MSZ i w tym samym roku zaręczył się - w Warszawie , “u Mary Ciechanowieckiej” z Matyldą Marią Osiemcińską Hutten Czapską. Ślub odbył się w Krakowie, w sierpniu tego samego roku. W następnym roku przyszedł na świat jedyny potomek tego małżeństwa - Andrzej Stanisław.
Wnioskować można, że już od 1923 roku Mary mieszkała już w Warszawie, może od razu w pałacyku bezżennego brata Ryszarda Kimensa, dyplomaty brytyjskiego, przy Pięknej 6, gdzie prowadziła dom otwarty. Salon “Pani Mary”, nazywany “małą ambasadą brytyjską”, gromadził Polaków i cudzoziemców, zwłaszcza dyplomatów. Jerzy Ciechanowiecki zmarł nagle na zawał serca w 1930 roku, na placówce dyplomatycznej w Budapeszcie. Owdowiała Matylda, wraz z synem, zamieszkała z Mary w Warszawie przy Pięknej 6 i “zajmowała ważną pozycje w życiu towarzyskim Warszawy”.
Po wybuchu II Wojny Światowej Matylda wywiozła teściową i syna do Mołodowa na Polesiu, majątku Skirmuntów (bliscy krewni Ciechanowieckich), następnie, uciekając przez Lwów i Białystok przed Armią Czerwoną, obie powróciły do Warszawy, w maju 1940 roku.
Po wojnie Mary wyjechała do Anglii; po czym (nie wiadomo, kiedy dokładnie) powróciła do Krakowa, gdzie prawdopodobnie przebywali jej synowa i wnuk. Po śmierci brata ponownie wyjechała do Anglii. Zmarła w Londynie 15 stycznia 1952 roku.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz